Dış Kaynaklı Proje Süreçleri Yönetim Sistemi
Pekşen E. (Yürütücü), Durdağ D. , Ochirova D.
Bu çalışmada yön bağımlı ortamlarda indüksiyon kuyu logları verilerinden tabaka sınırlarının türev yöntemleri ile belirlenmesi ve tabaka özdirençlerinin yapay sinir ağları ile kestirimi araştırılacaktır. İndüksiyon kuyu logları 1949'da Doll tarafından geliştirilmiştir. Petrol endüstrisinde yatay sondaj teknolojisinin gelişimi ilerledikçe anizotropinin önemi artmıştır. Elektriksel anizotropi indüksiyon kuyu logları yorumunu etkilediğinden önemlidir. Genel olarak bu etki kuyu loglarının verilerini bozar ve yorumlanmasını zorlaştırır. Doll’un (1949) geliştirdiği yöntemde sadece düşey manyetik alan ölçülür. Bu yöntem sadece yatay özdirenç değişimlerine duyarlıdır. Bu nedenle klasik indüksiyon kuyu logları yetersiz kaldığı için, Schlumberger firması tarafından üretilen RT-Scanner (Rostal et al., 2003) ve Baker Hughes firması tarafından üretilen 3DEX (Kriegshauser et al.,2000) chiazları geliştirilmiştir. Klasik indüksiyon kuyu loglarında sadece düşey manyetik alan ölçüldüğünden yön bağımlı (anizotropik) ortamlarda kestirilen özdirençler hatalı olmaktadır. Bu nedenle günümüzde indüksiyon kuyu logları çok bileşenli ve çok frekanslı ölçülerle gerçekleştirilmektedir.
Elektriksel yön bağımlı ortamlarda indüksiyon kuyu logları Moran ve Gianzero (1979), Nekut (1994), Anderson et al. (1995), Hagiwara (1996), Klein et al. (1997), Howard (2000), Zhdanov et al. (2001a, 2001b), Zhang et al. (2004), Hagiwara (2006), Pekşen (2006), Rabinovich et al. (2007), Anderson et al. (2008), Gribenko and Zhdanov (2009), Yuan et al. (2010), Wang (2011), Hagiwara (2012), Hong et al. (2013), Gao et al. (2013), He et al. (2015), Xu et al. (2016), Sainath and Teixeira (2016), Lin et al. (2017), Zhang et al. (2018), Li et al. (2019), Hong et al. (2020), Yuehui et al. (2020), Hu and Sun (2021), Kang et al. (2022), Wang et al. (2023), Zeyu et al. (2023), Kanjigan et al. (2024), Jahani et al. (2024), Saputera et al (2024), Wei et al. (2024) tarafından incelenmiştir.
Önerilen proje kapsamında elektriksel olarak yön bağımlı (anizotropik) ortamlarda indüksiyon kuyu logları araştırılacaktır. Bu yöntemde, teorik olarak hesaplanan düşey ve yatay manyetik alanların sanal bileşenlerinden düşey ve yatay görünür özdirençler hesaplanacaktır. İlk olarak ölçülerden tabaka sınırları belirlenecektir. Literatürde önerilen türev yöntemlerine ilave olarak kesirli türev yöntemleri ile tabaka sınırları araştırılarak hangi dereceden türevin tabaka sınırlarını daha iyi belirlediği araştırılacaktır. Daha sonra hesaplanan görünür özdirençlerden gerçek özdirençler kestirilecektir. İlk önce kuyu logu verilerinden hesaplanan görünür özdirençler Newton yöntemi ile iyileştirilecektir. Bu yöntemden elde edilen özdirenç değerleri, tabaka özdirençleri için görünür özdirençlere göre daha iyi bir yaklaşım olmaktadır. Bu özdirenç değerleri her bir alıcı verici konumu için hesaplanacaktır. Çalışmanın daha sonraki bölümünde bu elde edilen özdirençler yapay sinir ağları ile daha da iyileştirilecektir. Bu çalışmada elektriksel anizotropik ortamlarda indüksiyon kuyu logları verileri kullanılarak yapay sinir ağları eğitim algoritmaları da araştırılacaktır. Çalışmanın özgün değeri: Elektriksel anizotropik ortamlarda indüksiyon kuyu logları ile tabaka sınırlarının kesirli türev yöntemleri ile araştırılması ve indüksiyon kuyu logu verilerinden özdirenç değerlerinin kestirilmesi için yapay sinir ağlarının kullanımı ve eğitim algoritmalarının karşılaştırılmasıdır.